Schipbruggen waren bruggen, niet ondersteund door pijlers of palen maar door schepen. Deze waren eeuwenlang een onmisbare schakel voor reizigers en kooplieden. Schipbruggen maakten het mogelijk snel de grote rivieren over te steken en namen de plaats in van de traditionele veren. Als voorlopers van de huidige vaste oeververbindingn bleven sommige schipbruggen zelfs tot na de Tweede Wereldoorlog in gebruik. Tussen 1600 en 1989 kende Nederland in totaal elf schipbruggen, vooral over de IJssel, de Neder-Rijn en Lek, de Maas en de Waal.
Dit boek laat zien hoe deze bijzondere constructies functioneerden en welke rol zij speelden in het dagelijks leven en in de ontwikkeling van steden en regio's. De auteur beschrijft hoe elke stad, vaak in felle concurrentie met haar buren, een eigen schipbrug bouwde en exploiteerde. Geen brug was hetzelfde, al waren de omstandigheden vaak vergelijkbaar. Ook de technische uitdagingen komen aan bod: storm en kruiend ijs, scheepvaart die werd geblokkeerd en de voortdurende strijd met hoog en laag water. Inventieve oplossingen, zoals het gebruik van de zogenoemde 'kakefeiten' (*), tonen hoe vindingrijk men al rond 1700 was.
Een helder en rijk geïllustreerd boek dat inzicht geeft in hoe schipbruggen eeuwenlang het leven en reizen in Nederland bepaalden. Hun geschiedenis vertelt niet alleen over techniek en vervoer, maar ook over stedelijke ambities en de manier waarop gemeenschappen hun verbinding met de overkant organiseerden.
(*) Kakefeiten: mechanische inrichting om de hoogte van het brugdek van een schipbrug in te stellen. Betekent ook een in hoogte verstelbare installatie over een hooiberg.
'Landrot' Wilke Schram raakte gefascineerd door schipbruggen nadat hij een vreemd scheepje zag liggen in de museumhaven van Zutphen. Het bleek om een brugschip te gaan, een schip dat als onderdeel van een schipbrug kon uitvaren om zo ruimte te maken voor doorgaand scheepsverkeer. Hij besloot om het verhaal van de schipbruggen tot op de bodem uit te zoeken met dit mooie boek als resultaat. Wilke Schram heeft een technische achtergrond en publiceerde eerder over zeer uiteenlopende onderwerpen, zoals de civiele verdediging van kernwapenopslagplaatsen en Romeinse aquaducten. Hij werkte voor het Interkerkelijk Vredesberaad en aan de universiteit van Groningen en Utrecht. Scharm schrijft onder andere voor het cultuurhistorisch magazine Oer en woont tegenwoordig weer met zijn vrouw in zijn geboortestad Zutphen. Ook in Zutphen lag nog niet eens zo lang geleden een schipbrug.
