Deze prachtige verhalen doen zelfs landrotten snappen wat we op het water zoeken.
- Ben Rutte - Zeilen
Toine Heijmans is fervent zeiler. Een nutteloze bezigheid, beaamt hij, maar juist daarin ligt het nut. Zeilen biedt een van de laatste mogelijkheden om werkelijk alleen te zijn, te ontsnappen aan de hectische wereld.
Een windvlaag aanvoelen, sturen zonder nadenken. De krakende stem van de kustwacht door de marifoon, 's nachts in je onderbroek aan dek gaan om het anker te controleren. En dan de sterren zien. Daar gaat het over.
Verwaaid is een bundeling van de mooiste zeilverhalen die Toine Heijmans schreef voor Zeilen Magazine. In deze korte verhalen neemt Toine u in alle seizoenen mee het water op. Maar vergis u niet; ondanks het feit dat deze vertellingen zich op en rond zijn boot afspelen, gaat het over meer dan alleen zeilen. Het gaat over zelfredzaamheid, eenzaamheid, rust, verlangen, een beetje verdwijnen en weer thuiskomen, onderdeel zijn van iets groots, een zijn met de natuur en over het nut van de nutteloosheid van het zeilen zelf.
Wat dat betreft blijft een van mijn favoriete woorden ‘verwaaid’, ook omdat het een woord is dat je kunt voelen en daar gaat het bij zeilen om. Het staat in de Van Dale en heeft daar twee betekenissen, een praktische en een mentale: ‘door de wind verhinderd’ en ‘door blootstaan aan de wind verward’. Daarmee is het te gebruiken voor het leven zelf. De verwaaide mens kan niet verder, storm belemmert z’n vaart op welke manier dan ook, en onderwijl ligt het bootje veilig tussen de pieren van een haven. Rust en beweging tegelijkertijd, ook dat kan alleen maar aan boord. De nutteloosheid van zeilen is het nut ervan.
Toine Heijmans is journalist en columnist bij De Volkskrant en onder andere bij Zeilen Magazine. Hij heeft een groot aantal uiteenlopende publicaties op zijn naam staan waaronder de romans Op zee (vertaald in zes landen verschenen, verfilmd én bekroond met de prestigieuze Franse literatuurprijs Prix Médicis Étranger), Pristina (2014), Zuurstofschuld (in 2022 bekroond met de Nederlandse boekhandelsprijs) en Buitendijks (2024). Schrijven en zeilen zijn al 30 jaar zijn belangrijkste bezigheden en zijn sterk met elkaar verbonden. Toine woont met zijn gezin in Amsterdam, waar ook zijn zeilboot zijn thuishaven vindt.
Het IJsselmeer en de Wadden kent hij op zijn duimpje. Maar het water verrast altijd en de mens blijft een kleine speler in de grote krachten van de natuur – zelfs in ons ingedijkte en ingepolderde land. Over zijn zeilavonturen – meestal solo – schrijft Toine prachtige korte verhalen die ook verschijnen in het tijdschrift Zeilen. Over windmolenparken, krabben achter het anker tijdens een koude winternacht en zijn bijzondere ontmoetingen met vissers, havenmeesters en Henk de Velde. In Verwaaid zijn Toines mooiste zeilverhalen gebundeld.
Bas Geeraets maakte de illustraties voor Verwaaid.
Niemand vangt zo de ziel van het zeilen als Toine Heijmans, luisterend naar zijn boot, de zee en zichzelf.
- Hans Steketee - NRC
